اثر صفات فیزیولوژیک گندم بر کارآیی مصرف آب فتوسنتزی در شرایط دیم

در مناطق خشک و نیمه خشک که آب یک عامل محدودکننده است، شناخت و تبیین کارآیی مصرف آب اولین و مهم‌ترین گام در جهت افزایش عملکرد محصولات زراعی به شمار می‌آید. به منظور بررسی نحوه تأثیر صفات فیزیولوژیک مختلف گندم بر کارآیی مصرف آب فتوسنتزی در شرایط دیم، آزمایشی با 100 لاین و رقم گندم در قالب طرح لاتیس مربع ساده (10×10) انجام شد. در زمان گل‌دهی، محتوای نسبی آب برگ و سرعت از دست دادن آب از برگ‌های بریده به همراه صفات سرعت فتوسنتز، غلظت CO2زیر روزنه‌ای، سرعت تعرق، هدایت روزنه‌ای و شاخص کلروفیل اندازه‌گیری شدند. با انجام رگرسیون گام به گام برای متغیر وابسته کارآیی مصرف آب فتوسنتزی (PWUE)، سه متغیر مستقل سرعت فتوسنتز، سرعت تعرق و غلظت CO2زیر روزنه‌ای وارد مدل شدند و 88% از تغییرات کارآیی مصرف آب فتوسنتزی را توجیه کردند. نتایج تجزیه علیت نشان داد که سرعت فتوسنتز اثر مستقیم مثبت و غلظت  CO2زیر روزنه‌ای و سرعت تعرق اثر مستقیم منفی بر این صفت دارند. در کل نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که گزینش گیاهانی که دارای سرعت فتوسنتز و تعرق بالاتر و در عین حال CO2زیر روزنه‌ای کمتری باشند، برای بهبود کارآیی مصرف آب توصیه می‌شوند.